avr uitschakelen tijdens het wobbelen (Techniek Radio/TV)

door Eduard @, 09.04.2021, 09:56 (1084 dagen geleden)

Beste forumleden,

Uit een ver verleden herinner ik me dat bij het wobbelen de avr moet worden uitgeschakeld. Deze week wobbelde ik een FM MF deel en daarbij heb ik de avr kortgesloten.
Gisteren heb ik het goed spelend toestel teruggebracht naar de opdrachtgever; het Olens radiomuseum. Omdat Frans, onze expert in die materie, vorig jaar overleed moeten we de verdwenen kennis weer opbouwen. Teneinde mijn afregelingsmethode toe te lichten werd in het atelier de klus nogeens overgedaan.

Tot mijn verrassing zagen we dezelfde mooie S curve als bij me thuis. De nuldoorgang viel helaas niet meer op 10,7 MHz maar was bijna 50 kHz omlaag geschoven. Met een frequentiecounter werd de wobbelaar aan de tand gevoeld en goed bevonden. Controle gebeurde met dezelfde wobbelaar als thuis.

Het enige verschil dat ik achteraf kan bedenken tussen het afregelen thuis en de controle in het atelier is het feit dat ik thuis de avr naar massa heb kortgesloten. In het atelier werd daaraan niet gedacht. Zou dat de oorzaak van de verschuiving kunnen zijn? Omdat de radio goed speelt hebben we niet aan de afregeling geraakt.

Hoe wobbelen jullie een FM MF deel? (avr uitgeschakelde of niet ?) Naar constante sturing van de af te regelen spoelen lijkt uitschakelen de aangewezen methode. Anderzijds is in normaal gebruik van de radio de avc in werking en moet de S curve symmetrische blijven.

Vriendelijke groeten,

Eduard

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door Sieme @, Niekerk, 09.04.2021, 11:31 (1084 dagen geleden) @ Eduard

De meeste(alle?) fm toestellen hebben geen avr .De regelspanning voor een eventueel aanwezige afstemindicator wordt dan betrokken uit de detector, soms in combinatie met de negatieve roosterspanning van de laatste middenfrequent(begrenzer) buis.De middenfrequent doorlaat kun je alleen wobbelen met een klein signaal om vertekening te voorkomen(wordt breder bij oversturing en bulten en dalen vervlakken) dezelfde oversturing hoort geen invloed te hebben op de s-curve,maar de electrische eigenschappen van de begrenzer zullen wel vari-eren tussen niet tot weinig en veel oversturen met alle gevolgen van dien.
Als het goed klinkt kan er nooit veel mis zijn.
m.v.g.
Sieme

--
het experiment heeft altijd gelijk

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door kris @, Gent België, 09.04.2021, 12:24 (1084 dagen geleden) @ Eduard

zoals Sieme al schreef hebben de meeste FM tuners geen AVR. eventueel begrenzerdiodes ergens in het MF, en uiteraard de begrenzing door de ratiodetector zelf.

Het is de kunst die zo weinig mogelijk aan te spreken. dus kleine signaal niveaus gebruiken.

het allerbelangrijkste is injecteren en uitkoppelen zonder invloed uit te oefenen op de schakeling. das meestal niet zo eenvoudig en vergt enige strategie, manier van aanpakken. als dat niet goed zit, is het wobbelen sowieso verkeerd, dat merk je dan achteraf.

Ook het "statisch" afregelen kan dramatisch aflopen. Alles naar de piek geregeld, maar als het kritisch gekoppelde kringen zijn eindig je verkeerd, vanwege de mutuele invloed.
tevens, door veroudering componenten is de koppelingsgraad meestal wat gewijzigd en kan je de originele opgegeven procedure niet meer klakkeloos toepassen.

heb je de probe al eens geprobeerd (schema vorig topic hierover)?

groeten

Kris

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door Eduard @, 09.04.2021, 13:51 (1084 dagen geleden) @ kris

Dag Kris en Sieme,

De Grundig 4010 heeft 4 diodes in gebruik. Deze van de EABC80 dienen voor AM en FM detectie.
De diode in de EAF stuurt avc spanning. Het knooppunt van 2x 1M had ik thuis aan massa gelegd. Die spanning komt terug op het stuurrooster van de EAF. Om de detector af te regelen koppelde ik de generator via 2,7 pF aan het stuurrooster van de EAF.

Ik heb de probe nog niet gebouwd. Wel heb ik de zeer losse koppeling van de 10x verzwakkeprobe met succes getest. De omhullende van het HF signaal stemt precies overeen met de output gemeten op de plek van de elco nadat deze is losgesoldeerd. De probe bouwen dat ga ik doen zodra er weer een wobbelklus opdaagt. Prioriteit is nu begrijpen wat er omgaat en handigheid in de afregeling verwerven. We hadden een specialist in de materie in het atelier. Frans werkte in de jaren 50 bij Philips toen de FM eraan kwam. De kennis en ervaring van zulke mensen vervang je niet in een handomdraai.

Vriendelijke groeten,

Eduard

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door Sieme @, Niekerk, 09.04.2021, 16:39 (1084 dagen geleden) @ Eduard

Mijns inziens is er geen avr-werking te verwachten in de fm stand,de diode zit aan het knooppunt van de am/fm-filters d,w,z,koude kant van de fm-koppelspoel, en het stuurrooster van de EAF wordt voor fm omgeschakeld naar de 10.7-kring en die ligt koud aan massa,de buis begrenst hard door de direkte verbinding met g1.Hoe dit de s-kromme beinvloedt is weer een ander stukje koek;mooi toestel!
groeten,
Sieme

--
het experiment heeft altijd gelijk

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door kris @, Gent België, 10.04.2021, 00:44 (1084 dagen geleden) @ Eduard

de MF primaire van de ratiodector en primaire bandfilter AM staan in serie. DE 10,7Mhz en de 455kHz liggen zo ver uit elkaar dat het AM filter als een kortsluiting werkt in de FM stand. daardoor werkt ook de AVR niet. Uiteraard kan het fysiek kortsluiten van die lijn wel nog een beetje invloed hebben, het is moeilijk in te schatten hoeveel.

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door Sieme @, Niekerk, 10.04.2021, 08:54 (1083 dagen geleden) @ Eduard

Andere netspanning in het museum?,andere voedingsspanning ,andere anodestroom van de EAF ,andere kernverzadiging van de ratiodetector?
Vraag het de variac.
In bijv. de militaire zend-ontvanger RT70 werd de fm-modulatie ook door electrische variatie van de kernverzadiging gerealiseerd.
Zou leuk zijn om te proberen maar ik begrijp dat het toestel al weer bij z'n (blije) baas is.Eind goed al goed.
Sieme

--
het experiment heeft altijd gelijk

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door Eduard @, 10.04.2021, 10:00 (1083 dagen geleden) @ Sieme

Dag Sieme, Kris,

Als ik jullie uitleg wat breed interpreteer komen we dicht bij de kern van mijn vraag. Einddoel is een procedure uit te schrijven hoe je met de beschikbare instrumenten een FM radio wobbelt. Mijn voorlopige conclusie is samen te vatten als:

- bij FM speelt de avr weinig of geen rol. Standaard gaan we de avr niet kortsluiten. Enkel bij een hardnekkig probleem kan kortsluiting worden overwogen.
- eerst wordt de ratiodetector getrimd. Stoorsignaal uit de tuner wordt verhinderd door de buis op te tuner tijdens deze afregeling te verwijderen. Het signaal van de wobulator wordt met 2,7pF aan het stuurrooster van de laatste MF buis aangelegd. De frequentiezwaai wordt ingesteld op 250 kHz. Tijdens het afregelen wordt de elco van de ratiodetector losgesoldeerd. De spanning die over die elco stond wordt aangelegd op het Y kanaal van de scoop.Het X kanaal krijgt een 40 Hz driehoekspanning uit de wobulator. Zowel X als Y zijn DC gekoppeld. Eerst wordt de primaire zo getrimd dat over een gebied van minstens 100 kHz links en rechts van de centrale frequentie een zo vlak mogelijke doorlaat ontstaat. De essentie is het zoeken van een compromis tussen een zo hoog mogelijke output en een zo vlak mogelijke curve.
- vervolgens wordt de oscilloscoop aangesloten op het FM gedetecteerde signaal komende van de ratiodetector. Afregelen op zo goed mogelijke lineariteit en perfecte symmetrie rond de centrale frequentie. Na eerste afregeling de primaire met zo laag mogelijke signaalsterkte opnieuw trimmen zoals aangegeven in vorige paragrafen.
- om de kringen die de detector voorafgaan te trimmen wordt de buis op de tuner weer geplaatst. Let erop dat geen antenne is aangesloten. Een blaaskapje over de tuner. Zonder signaal wordt de afstemnaald op een frequentie gezet waar geen restanten van een uitzending worden opgevangen.
De Y ingang van de scoop wordt opnieuw verbonden met de plaats waar de elco werd losgesoldeerd. Kerntjes worden afgeregeld op maximale signaalsterkte bij een symmetrische doorlaatcurve. Ook hier wordt best met een zo klein mogelijk wobulator signaal gewerkt.
- als laatste wordt de elco terug vastgesoldeerd.


De tekst zal wellicht niet kompleet zijn. Naarmate het trimmen een standaardklus wordt kan met de opgedane ervaring de werkwijze worden bijgestuurd.

Graag uw opmerkingen over deze methode.

Op voorhand bedankt,

Eduard

PS: Ik ga ervan uit dat het wobbelen met een dubbele functiegenerator Feeltech FY6800 gebeurt. In het museum staan er diverse antieke wobulatoren. Door gebruik te maken van een moderne generator met DDS vervalt de noodzaak van een marker. Bij de DDS blijft centrale frequentie in het midden van de horizontale lijn en kennen we het aantal kHz/div.

avr uitschakelen tijdens het wobbelen

door kris @, Gent België, 11.04.2021, 00:44 (1083 dagen geleden) @ Eduard

zo ongeveer.

het kan zijn dat er al iemand aan de kernen gedraaid heeft, dan weet je waarom wobbelen zich opdringt, maar stel, kernen zijn nog onaangeroerd en toch klopt er iets niet met MF/ratiodetector door verloop met de jaren de meting wijst uit dat de curve ernaast zit. Nogaltypisch is dat je iedere zender twee keer ontvangt twee maxima, vlak naast elkaar.

de vingers gaan dan altijd jeuken om te gaan wobbelen.

maar aangezien spoelen in principe niet uit zichzelf verlopen moet het wel wat anders zijn. Ga dan eerst zoeken naar die fout.

Ga je toch direct aan het wobbelen, zonder de andere fout eruit te halen (vaak is die andere fout een achteruitgelopen kleine condensator) dan gaat het wobbelen heel lastig en bekom je nooit de ideale kromme. dit omdat de koppelingsgraad niet meer klopt.
ook de truuk met het dempen van de ene helft van het bandfilter terwijl je de ander afregelt werkt dan niet meer.

Dikwijls bestaat er de neiging af te regelen naar maximum gevoeligheid en verliest me daarbij de nodige bandbreedte uit het oog. de S curve raakt dan vervormd.

Dc koppelen van scoop en generator is mooi, maar vergeet niet dat je met een grond-lus zit via de aarde die roet in het eten kan gooien. tevens kan het alleen met een radio waar een symmetrische ratio detector gebruikt is tov de aarde, dat is bij de eabc80 denk ik nooit het geval.

Ja ik ken je DDS generator (heb hem hier ook staan) :-)

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum