Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco? (Techniek Overig)

door Robert Gribnau, 31.03.2021, 22:15 (1114 dagen geleden)

Dag allen,

Mijn vraag gaat over een middel waarbij halfgeleiders worden gebruikt, maar met als doel de gloeistroomvoeding van E-buizen. Ik denk dat dit is toegestaan, maar weet het niet zeker.

Hier en daar (op forums) lees ik dat je uit een 5 Vac tap van een voedingstransformator na gelijkrichting met brugcel (of brugconfiguratie) en een dikke elco 6,3 Vdc zou kunnen krijgen.

Ik betwijfel dat, maar zou het wel prettig vinden als het wel kan (want dat levert nogal wat extra mogelijkheden op).

Mijn redenering is de volgende. Stel je een wat oudere voedingstransformator voor, dus nog gemaakt voor 220 V primair. Stel voorts dat er 235 V uit een hedendaags stopcontact komt (bij mij thuis is dat zo). Dan zou voor de 5 Vac tap gelden dat het werkelijke voltage is:

235 V / 220 V = 1,07 , dus 1,07 x 5 V = 5,35 Vac

Stel dat je een brugconfiguratie maakt met 4 Schottky dioden met een zeer lage "Vforward" (= het voltage verlies per diode). Het type DSS20 heeft een Vforward = 0,33 V.

Omdat de stroom steeds door twee dioden van de brug stroomt, verlies je 2 x 0,33 V = 0,66 V.

In een brugconfiguratie geldt dan: Vac "effectief" = Vac trafo – (2 x Fforward) = 5,35 V - (2 x 0,33) V = 4,69 Vac.

In de meest gunstige situatie, dus wanneer de weerstand van de trafowikkeling verwaarloosbaar klein zou zijn, krijg je dan 1,41 x 4,69 = 6,61 Vdc aan de uitgang. Dat zou meer dan genoeg zijn.

Maar in de praktijk zal de wikkeling wel wat weerstand hebben. Stel dat daardoor de factor 1,41 verlaagd wordt tot 1,3. Dan zou je 1,3 x 4,69 = 6,1 Vdc aan de uitgang krijgen. Dat zou al te weinig zijn.

Klopt mijn redenering (en dan met met name de stap van het eerst aftrekken van 0,66 V, en pas daarna vermenigvuldigen met 1,41 c.q. 1,3)? Hoe zou dit in de praktijk uitvallen? Heeft een van jullie dit wel eens met succes toegepast? En zo ja, hoe groot was daarbij dan de afgenomen gloeistroom en de maximaal te leveren stroom van de gebruikte 5 V tap?

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Ben ⌂ @, Waddinxveen, 31.03.2021, 22:34 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Met een Delon schakeling kom je er wel.
Groet, Ben

[image]

--
Een helikopter overzicht heeft pas zin als je niet te hoog vliegt.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Oldtimer @, Oegstgeest, 31.03.2021, 22:46 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan?
Gebruik een Greinacher spanningsverdubbelaar.
Je hebt dan zoveel spanning tot je beschikking dat je er zelfs nog een spanningsstabilisator achter kan hangen.

Zie ook:

https://nl.qaz.wiki/wiki/Voltage_doubler

Willem

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 02.04.2021, 00:13 (1113 dagen geleden) @ Oldtimer

Nadeel is dat je nog hooguit de halve stroom uit je wikkeling kunt trekken. Bij het incidenteel voeden van een enkel buisje niet zo'n probleem maar als je wat stroom wilt trekken wordt je trafo opeens wel erg groot.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 31.03.2021, 22:46 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Je berekening klopt wel, er is zelfs nog wel iets meer voordeel omdat de meeste transformatoren op de gloeispanning wikkeling een iets hogere spanning afgeven om spanningsval door overgangs weerstanden verderop te compenseren.
Er zit wel 1 grote “maar” in en dat is de belasting die er achter gaat komen kan de spanning behoorlijk doen inzakken zodat er van die factor 1,41 niet al te veel overblijft.
Om dit een beetje te compenseren past men soms enorme waarden (100 000 μF en hoger!!) afvlak elco’s toe, maar dat heeft het grote bezwaar dat de condensatoren in heel korte tijd moeten worden bijgeladen wat voor de trafo zeer hoge piekstromen oplevert.
Al met al niet echt ideaal.
Ik neem aan dat het doel is om gloeidraadbrom te voorkomen c.q. te verminderen.
Dan kan het soms ook op een iets andere manier, b.v. door een buisje te kiezen met een lagere gloeispanning, b.v. een PF86 op de plek waar een EF86 zit, gelijkrichten en afvlakken gaat dan vaak prima met weinig componenten
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door soundman2 @, Wouw, 31.03.2021, 22:53 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau
Bewerkt door soundman2, 31.03.2021, 23:03

Als je wisselspanning gaat gelijkrichten, krijg je te maken met de topspanning, die is ca 2,8 maal de effectieve spanning. De toptop spanning van 5 volt is derhalve 2,8x5=14 volt. Bij gelijkrichting met een diodebrug schiet daar 7-1,4=5.6 volt top over. Als je achter die brugschakeling dan een elco zet, dan krijg je een gelijkspanning van 5,6 volt. Afhankelijk van de grootte van de elco houdt je daar en iets lagere gemiddelde spanning van over, omdat de elco alleen tijdens de toppen wordt bijgeladen. Verder zakt de topspanning ook nog door de inwendige weerstand van de wisselspanningsbron.
Met schottky diodes is er nog wel wat te winnen, omdat die soms een diodespanning hebben van slechts 0,4 volt. De topspanning stijgt dan tot 6,2 volt en de gelijkgerichte spanning zal onbelast dus ook 6,2 volt zijn.
Er is nog een methode om de spanning op te krikken. Soms is er bij trafo's nog ruimte tussen de kern en de spoel.Je kunt dan een paar extra windingen op de trafo leggen en die in serie zetten met de bestaande winding. Dat kan gewoon met geïsoleerd draad, maar als je hem niet beschadigd ook met gelakt wikkeldraad. De trafo's in radio's hebben vaak vier windingen per volt nodig. Dus met 6 windingen gaat de spanning al 1,5 volt omhoog.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 31.03.2021, 23:02 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Klopt mijn redenering (en dan met met name de stap van het eerst aftrekken van 0,66 V, en pas daarna vermenigvuldigen met 1,41 c.q. 1,3)? Hoe zou dit in de praktijk uitvallen? Heeft een van jullie dit wel eens met succes toegepast? En zo ja, hoe groot was daarbij dan de afgenomen gloeistroom en de maximaal te leveren stroom van de gebruikte 5 V tap?

De rimpelspanning over de belasting, in dit geval een gloeidraad, is omgekeerd evenredig met de frequentie en de afvlakcapaciteit en recht evenredig met de afgenomen stroom. Wat je vraagt is in feite een vuistregel, een aardige benadering daarvan kun je hier vinden onder het kopje Graetzschakeling.

Niet met alles wordt hier rekening gehouden, bijvoorbeeld de (getransformeerde) inwendige weerstand van de voedingstrafo blijft buiten beeld. Dat zal wat invloed hebben op de maximaal toegevoerde lading tussen twee opeenvolgende pieken en dus de uiteindelijk resulterende DC spanning. Het weergegevene geeft echter voldoende inzicht in wat je ongeveer verwachten kunt.

Vr. groet, Ron

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 03.04.2021, 20:41 (1111 dagen geleden) @ Ron Kremer
Bewerkt door Robert Gribnau, 03.04.2021, 20:51

Dag Ron,

Een vraag over de getransformeerde inwendige weerstand van de primaire:

Zie ik het juist dat als je de boel vooraf zeer precies (en waarschijnlijk onnodig precies) zou willen uitrekenen, dat dan niet alleen de stroomafname uit de (in dit geval) 5 V wikkeling er toe doet, maar ook de stroomafname uit de andere wikkeling(en)? Of staan die qua berekening toch los van elkaar?

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 04.04.2021, 14:26 (1110 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Zie ik het juist dat als je de boel vooraf zeer precies (en waarschijnlijk onnodig precies) zou willen uitrekenen, dat dan niet alleen de stroomafname uit de (in dit geval) 5 V wikkeling er toe doet, maar ook de stroomafname uit de andere wikkeling(en)? Of staan die qua berekening toch los van elkaar?

Robert, verliezen in een voedingstransformator zijn met name de koper- en ijzerverliezen.
Deze worden veroorzaakt door de Ohmse weerstand van de wikkelingen en de verliezen die optreden in de kern t.g.v. de magnetisering (wervelstromen). Daarnaast zijn er verliezen door lekvelden.
Om met alle verliezen minutieus rekening te houden is, net als je zelf al noemt, veelal 'onnodig precies'.

Toegespitst op de koperverliezen Pcu is het zo dat door stroomafname in meerdere secundaire wikkelingen deze allemaal ook invloed op de stroom, en daarmee op de verliezen, in de primaire wikkeling hebben. Hoe groot die invloed per secundaire wikkeling is hangt af van diens (momentele) belasting in VA. Die belasting vind je ook terug in het primaire toegevoerde aantal VA's. De totale primaire koperverliezen zijn dan Pcu prim = Iprim^2 X Rprim (in Watt)

Vr. groet, Ron

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 31.03.2021, 23:08 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Het belangrijkste probleem is dat de weerstand van een koude gloeidraad erg láág is
Daardoor zakt de klemspanning van die schakeling zódanig dat 't onzinnig làng duurt
voordat de buis emissie krijgt. Naargelang die schakeling meer gloeistroom moet
leveren zul je ook een knoepert van een elco nodig hebben. Op de gelijkspanning
komt een rimpelspanning (zaagtandvorm) van 1,5 maal de stroom in mA gedeeld door de
capaciteit van de elco in uF. *) Bij 1000 mA en 3000 uF wordt dat dus 0,5 volt en
alleen de tòppen van de zaagtand bereiken de theoretische waarde van 6,xx volt
Lijkt me geen succes worden
Nico
*) overgenomen uit Sietsma deel 1, pagina 198

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door MarcelvdG @, 31.03.2021, 23:43 (1114 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Het belangrijkste probleem is dat de weerstand van een koude gloeidraad erg láág is
Daardoor zakt de klemspanning van die schakeling zódanig dat 't onzinnig làng duurt
voordat de buis emissie krijgt.

Ik weet niet of dat nou zoveel uitmaakt. Stel dat de gloeidraden bij opstarten nagenoeg een kortsluiting zouden zijn. Normaal krijg je dan de kortsluitstroom van de gloeispanningswikkeling als stroom door de buizen, met ideale dioden krijg je precies dezelfde stroom maar dan gelijkgericht en met niet-ideale dioden krijg je iets minder stroom vanwege de spanningsval over de dioden. De elco speelt dan geen rol van betekenis tot de gloeidraden enigszins op temperatuur beginnen te komen.

Hoe dan ook, buizen worden ook wel in serie geschakeld met een stroomregelaar gebruikt, dan krijgen de gloeidraden in koude toestand nagenoeg dezelfde stroom als heet. Ze worden dan langzamer warm, maar niet idioot langzaam.

Je moet natuurlijk wel opletten dat de Schottkydioden het opstarten overleven.

Naargelang die schakeling meer gloeistroom moet
leveren zul je ook een knoepert van een elco nodig hebben. Op de gelijkspanning
komt een rimpelspanning (zaagtandvorm) van 1,5 maal de stroom in mA gedeeld door de
capaciteit van de elco in uF. *) Bij 1000 mA en 3000 uF wordt dat dus 0,5 volt en
alleen de tòppen van de zaagtand bereiken de theoretische waarde van 6,xx volt
Lijkt me geen succes worden
Nico
*) overgenomen uit Sietsma deel 1, pagina 198

Goed punt. Misschien dat het door het verschil tussen nullast- en vollastspanning met een wat overgedimensioneerde trafo en een flinke elco net kan, maar het is allemaal een beetje krap.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 01.04.2021, 22:02 (1113 dagen geleden) @ MarcelvdG

"Ik weet niet of dat nou zoveel uitmaakt."

EL 84 staat in de AMRO gids voor 0,76 ampère = 8 ohm
Willekeurige EL 84
Uit de voorraad gepakt: Koude gloeidraad 1,2 ohm
Nòg een EL84 gepakt: koude gloeidraad 1,3 ohm
Ik vind dus dat 't echt wat uitmaakt- je dioden
moeten dus heel wat méér aankunnen dan 1 Ampère;
de praktijk wijst uit dat de start- klemspanning
op pennen 4 & 5 nogal laag is
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Ron Kremer ⌂ @, Groningen, 01.04.2021, 22:50 (1113 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Uit de voorraad gepakt: Koude gloeidraad 1,2 ohm
Nòg een EL84 gepakt: koude gloeidraad 1,3 ohm
Ik vind dus dat 't echt wat uitmaakt- je dioden
moeten dus heel wat méér aankunnen dan 1 Ampère;

Afhankelijk van wat je gaat gebruiken. Zelf gebruik ik vrij veel de SR560 Schottky diode
en die mag een maximale voorwaartse piekstroom hebben van 150A. (gedurende max. 8,3 ms)
Als dat door een EL84 gaat dan wordt dat geheid een 'flitslampje'.

Je kunt met de door je gemeten koude Ohmse waarden hooguit een piek van dik 5A (per EL84) verwachten en dat moet een SR560 met gemak overleven. De gegevens van o.m. de SR560 zijn onderstaand weergegeven:

[image]

Als de piek langer duurt dan 8,3 ms dan geldt de volgende derating curve:

[image]

Nu is de SR560 een forse diode, maar ook kleinere diodes hebben een I-FSM die ruim boven de gemiddeld toegelaten stroom ligt. Dat laatste is bij de SR560 5 Ampère.

Vr. groet, Ron

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door MarcelvdG @, 01.04.2021, 23:55 (1113 dagen geleden) @ Ouwe Schipper
Bewerkt door MarcelvdG, 02.04.2021, 00:02

"Ik weet niet of dat nou zoveel uitmaakt."

EL 84 staat in de AMRO gids voor 0,76 ampère = 8 ohm
Willekeurige EL 84
Uit de voorraad gepakt: Koude gloeidraad 1,2 ohm
Nòg een EL84 gepakt: koude gloeidraad 1,3 ohm
Ik vind dus dat 't echt wat uitmaakt- je dioden
moeten dus heel wat méér aankunnen dan 1 Ampère;
de praktijk wijst uit dat de start- klemspanning
op pennen 4 & 5 nogal laag is
Nico

Jammer dat je mijn opmerking volledig uit zijn verband trekt. Journalist geweest ofzo?

Uiteraard maakt het uit voor de dioden, maar ik betwijfel of het effect op de opwarmtijd dramatisch is. Het is in ieder geval kleiner dan het effect van sturing uit een stroombron (zoals zo'n stroomregelbuis met ijzerdraad in waterstof, ik ben vergeten hoe die dingen heten).

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 02.04.2021, 07:17 (1113 dagen geleden) @ MarcelvdG

"journalist geweest of zo?"
Als 't op déze toon verder moet ben ik er echt kláár mee
Ik ben met feiten bezig; heb jij ooit zelf de schakeling
in elkaar gezet? Bekijk 't verder maar
N.

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door MarcelvdG @, 02.04.2021, 11:11 (1113 dagen geleden) @ Ouwe Schipper

Sorry, het was inderdaad een wat flauwe opmerking. Ik had de pest in omdat je me uit de context citeerde. Ik heb namelijk nooit beweerd dat de verhouding tussen de gloeidraadweerstand in hete en koude toestand wel mee valt, ik vermoed alleen dat het voor het opwarmen niet zo heel veel uitmaakt of je er een gelijkrichter tussen zet.

Om je vraag te beantwoorden: ik voed mijn gloeidraden normaliter rechtstreeks uit de gloeispanningswikkeling, al dan niet met een NTC of een serieweerstandje, dus niet met een bruggelijkrichter ertussen.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Oldtimer @, Oegstgeest, 02.04.2021, 11:42 (1113 dagen geleden) @ MarcelvdG
Bewerkt door Oldtimer, 02.04.2021, 11:50

stroomregelbuis met ijzerdraad in waterstof, ik ben vergeten hoe die dingen heten).

Je bent wel heel vergeetachtig, iets in de politiek gedaan? ;-)
De naam van zo'n buis is volgens de website van wijlen John Hupse, stroomregelaar, zie:

http://www.hupse.eu/radio/tubes/340.htm

De Engelsen noemen hem: barretter, zie:

https://www.radiomuseum.org/tubes/tube_1b10-17.html

En de Amerikanen noemen hem (verschil moet er zijn): ballast tube.

Willem

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 31.03.2021, 23:55 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Spanningsverdubbeling, zoals al aangegeven, heb ik meerdere keren toegepast voor voorversterker buizen, zoals ECC83 enz. Uit 5VAC krijg je dan 12,6VDC, bij toepassing van Schottky diodes.

Piet

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 01.04.2021, 09:12 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Bedankt voor de reacties, daar kan ik wat mee.

Mijn conclusie is dat het in de praktijk met een brugcel + elco waarschijnlijk (of meestal) niet lukt. Met een spanningsverdubbelaar lukt het wel (zij het dat de beschikbare stroom dan lager zal zijn).

De reden voor mijn vraag was niet zozeer om brom bij voorversterkbuizen te voorkomen maar meer om de 5 V wikkelingen van veel van mijn voedingstransformatoren niet ongebruikt te laten. Ook hoef ik bij 5 V wikkelingen niet te twijfelen aan de interne isolatie, zodat ik die zeker kan gebruiken voor 'opgetilde' gloeistroom in bijvoorbeeld gestabiliseerde voedingen en srpp/sepp schakelingen.

Mijn enige ervaring met gelijkrichting vanuit een 5 V wikkeling is voor het voeden van één PC86 (3,8 V / 300 mA). Uit een 5 V / 2,2 A wikkeling (was een trafo voor 220 V primair, dus in werkelijkheid was het 5,3 V) kreeg ik na brugcel - 10.000uF - 6R8 - 10.000uF de 3,8 Vdc. De spanning vlak na de brugcel was dus 5,8 Vdc. De brugcel was echter tamelijk standaard (een KBL006 met Vforward = 1,1 V) maar daar staat tegenover dat 300 mA nogal weinig is voor een 2,2 A wikkeling.

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door huub.jak @, 01.04.2021, 10:23 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dat zijn ook wel zeer oude voedingen ?
met de 5.volt voor gloeistroom
Zit er ook wel hoog genoeg op voor de anode stroomen MA
huub

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door soundman2 @, Wouw, 01.04.2021, 10:39 (1114 dagen geleden) @ huub.jak

Het zal gaan over de winding voor de direct verhitte gelijkrichtbuizen. Amerikaanse buizen hadden vaak 5 Volt, zoals de 5R4 etc. In Europa was die winding maar vier volt en bedoeld voor buizen als 1805, AZ1, AZ41, etc. Die winding is ook goed geïsoleerd van de rest, omdat daar de gelijkgerichte spanning van meestal een paar honderd volt op staat.
Het houdt in dat heel veel (sloop) trafo's uit Europese radio's alleen 6,3 en 4 volt aan boord hebben.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 01.04.2021, 10:45 (1114 dagen geleden) @ huub.jak

Dag Huub,

Ja, dat klopt. Een paar van mijn trafo's zijn al wat ouder.

De beschikbare spanning en stroom wisselt per trafo (laagste 270-0-270 V / 60 mA, hoogste 350-0-350V / 250 mA).

Ik heb ook nog wat trafo's met een 4 V wikkeling.

Er worden overigens nog best veel nieuwe trafo's gemaakt met een 5 V wikkeling (door Hammond, Amplimo, etc.), vooral voor buizenversterkers met wat meer uitgangsvermogen, en dan met bijvoorbeeld een GZ34 als gelijkrichtbuis.

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door huub.jak @, 01.04.2021, 11:53 (1114 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Ja robert je heeft gelijk de GZ 34
250 MA dat is nog een besten
voor een pitige versterker
is dat ook een PH . ander merk
succes . huub

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door soundman2 @, Wouw, 01.04.2021, 17:16 (1113 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Wat is eigenlijk de intentie van de oorspronkelijke vraag?
Wil je wat bouwen met E- buizen en je hebt een trafo waar alleen 5 Volt op zit?
Of er is wel 6,3 maar je hebt extra gloeistroom nodig
Of wil je de buizen op DC laten branden om het brom niveau te verlagen
Of.........

Is de tip voor extra wikkelingen niet bruikbaar?

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 01.04.2021, 17:41 (1113 dagen geleden) @ soundman2
Bewerkt door Robert Gribnau, 01.04.2021, 17:46

Ik heb behoorlijk wat trafo's, en veel daarvan hebben meerdere wikkelingen. Maar van veel trafo's weet ik niet of de 6,3 V wikkeling(en) bestand is/zijn tegen hogere spanningen ten opzichte van massa, en ten opzichte van elkaar als er meerdere wikkelingen op zitten.

De 5 V wikkelingen kunnen wel tegen hoge voltageverschillen ten opzichte van massa en andere wikkelingen, dus als ik daar 6,3 Vdc uit zou kunnen krijgen, krijg ik meer mogelijkheden.

Als ik 6,3 Vdc voor voortrappen nodig heb, haal ik die meestal uit een 6,3 V wikkeling met brugcel-C-R-C (met soms een zeer kleine weerstand tussen cel en eerste C), met uitzondering van phono (of microfoon) voorversterkbuizen, waar ik een LM317 toepas met (natuurlijk) een hoger startvoltage dan 6,3 Vac.

Veel van mijn projecten (en plannen) hebben srpp en/of sepp (achtige) configuraties, en soms ook een eigen gestabiliseerde voeding. Ik voed dan de buizen die 'boven zitten' het liefst met een aparte opgetilde gloeistroom, zelfs als dat volgens de datasheet niet echt nodig zou zijn.

Ik vind het verder zonde om een trafo niet volledig te benutten en gebruik het liefst niet meer trafo's per project dan nodig is.

Misschien wat overdreven allemaal, maar ieder zijn/haar beleving van een hobby. Zoals al geschreven, betwijfelde ik of dit kon, maar ik wilde het nu wel eens zeker weten (zonder uitgebreid tests te gaan uitvoeren op mijn trafo's).

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door soundman2 @, Wouw, 01.04.2021, 18:14 (1113 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Niks overdreven hoor. Experimenteren geeft ook meer kennis, inzicht en mogelijkheden.
Een tweede leven voor prima onderdelen is ook niet verkeerd. Zelf bewaar ik ook onderdelen etc voor hergebruik en soms moet je dan werken met de riemen zoals ze zijn. Niets mis mee.
Bedenk ook dat veel E-buizen ook in P uitvoering bestaan. Die zijn wel bestand tegen een groot spanningsverschil tussen kathode en gloeidraad.

Henk Roovers

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 01.04.2021, 18:58 (1113 dagen geleden) @ soundman2
Bewerkt door Robert Gribnau, 01.04.2021, 19:04

Dag Henk,

Het is precies hoe je het beschrijft. Ik heb al veel te veel elektronica spul gekocht en verzameld. Ik vind het nu vooral een uitdaging om wat ik al heb goed te (her)gebruiken.

P-buizen pas ik ook wel eens toe, maar daar is meestal een extra gloeistroom trafo voor nodig. Voorbeeld: Aikido Hoofdtelefoonversterker

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 01.04.2021, 22:42 (1113 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Ik vind het verder zonde om een trafo niet volledig te benutten en gebruik het liefst niet meer trafo's per project dan nodig is.


Voor (her)gebruik van een bestaande 5 volt gloeistroom wikkeling zijn ook nog andere opties te bedenken, zo heb ik eens in een Lafayette/Bocama waarvan de gelijkrichtbuis was verwijderd (was vervangen door 2 dioden) de 5 V wikkeling ervan in tegenfase met de primaire gezet, dit omdat de 6,3 V gloeispanning wat aan de hoge kant was.
Enerzijds doordat van dergelijke trafo's de primaire wikkeling voor 220 V bedoeld zijn en ook omdat de belasting van de gelijkrichtbuis er niet meer was.
Natuurlijk roepen we dan om dit weer in originele staat te brengen, maar dat wilde deze klant niet.
Nee, nee geen geld uitgeven voor iets wat niet strikt noodzakelijk is. :NO: ;-)
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 02.04.2021, 06:49 (1113 dagen geleden) @ Anton van den Oever

Dag Anton,

Dat klopt. In mijn hoofdtelefoonversterker (zie bericht boven jouw bericht) heb ik de 5 V wikkeling in serie met een 6,3 V wikkeling gezet om na gelijkrichting op 12,6 Vdc uit te komen. Daarmee worden de gloeidraden van een ECC40 (if = 0,6 A) en een E182CC (If = 0,64 A) gevoed. Die staan dan in serie, met wat weerstand parallel aan de ECC40.

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Piet van der Pol @, Alblasserdam, 02.04.2021, 19:49 (1112 dagen geleden) @ Anton van den Oever

Hallo Anton,

De 5V wikkeling heeft wel een betere isolatie dan de 6,3V wikkeling, maar het blijft een secundaire wikkeling, en geen primaire. Je creëert zo wel een veiligheidsprobleem. Mijn advies is, om nooit secundaire wikkelingen in het primaire circuit te gebruiken. Of is dit nog een 1 april grapje?

Piet

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door soundman2 @, Wouw, 02.04.2021, 20:37 (1112 dagen geleden) @ Piet van der Pol

De werking van een eventueel statisch scherm wordt ook teniet gedaan.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 02.04.2021, 21:34 (1112 dagen geleden) @ soundman2

De werking van een eventueel statisch scherm wordt ook teniet gedaan.

Klopt ook, maar is op genoemde apparaten niet aanwezig.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 02.04.2021, 21:32 (1112 dagen geleden) @ Piet van der Pol

Hallo Piet.
Nee geen 1 aprilgrap, maar je hebt daar inderdaad wel een punt, ik was alleen uitgegaan van de betere isolatie omdat deze wikkeling direct aan de hoogspanning hangt.
Toch denk ik dat het wel mee zal vallen, de veiligheid van deze versterkertjes is sowieso niet echt geweldig, de transformatoren zijn gewikkeld zonder spoelvorm (open zijkanten, alleen een kokertje om het middenbeen) en hebben uitsluitend papier als onderlinge isolatie.
Ze zijn ook niet geïmpregneerd volgens mij.
Ook de interne bedrading welke netspanning voert is akelig dun en armetierig uitgevoerd.
Leuk detail, het toestel kwam binnen omdat de aardlek er uit ging nadat er een plof was gehoord.
Het bleek een ontplofte C te zijn welke direct aan de netspanning hangt en waarvan de andere zijde aan het chassis zit.
De weg naar aarde was blijkbaar via de aangesloten apparaten te zijn gegaan.
Ik heb er in de loop der jaren verschillende gerepareerd en een van de vaste punten is om deze apparaten direct te voorzien van een nieuw netsnoer met randaarde (het wordt dan een klasse 1 toestel)
Tevens een test met de NEN 3140 tester om de de isolatie waarde controleren.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 02.04.2021, 00:20 (1113 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Afgaande op je ervaring met een gewone brug en 5,8V zou ik het juist wel mogelijk achten dat je met Schottky's dicht genoeg bij de 6,3V komt. Ik zou het in jouw plaats even opbouwen en uitgebreid bemeten.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 02.04.2021, 08:00 (1113 dagen geleden) @ Maarten Bakker

Dag Maarten,

Naar aanleiding van jouw bericht heb ik nog eens gerekend aan de situatie met de PC86 (maar nog niets opnieuw gemeten). Dat leidt echter tot onwaarschijnlijke uitkomsten als ik uitga van Vforward = 1,1 V per diode voor de daar gebruikte KBL005.

Ik ben nu onzeker over de betekenis van "Vforward per bridge = 1,1 V at 4 A" in de datasheet voor de KBL005. Betekent dit nu 1,1 V per diode, of 1,1 V totaal, dus per 2 dioden?

De datasheets bevatten ook grafieken voor "Instantaneous forward voltage" en soms "Forward voltage characteristics". Zie ik het juist dat Vforward blijkbaar afhankelijk is van de stroomsterkte? En dat Vforward bij ca. 0,3 A maar ca. 0,7 V is?

Voor het gemak een datasheet: KBL005 Vishay

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 02.04.2021, 09:06 (1113 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Bij 0,3A zou de Vf per diode 0,75V zijn, bij 4A in 1,1V per diode.

Met een SB540 schottky (ik denk dat er betere zijn) zou dat 0,25V respectievelijk 0,4V per diode zijn als ik de grafiek goed aflees (datasheet Vishay).

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Franc @, 02.04.2021, 11:20 (1113 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Is voeden via stroombronnen geen optie?
Dat felle oplichten lijkt me ook niet bevorderlijk voor de buizen zelf.
En bij sommige oude buizen in high end projecten zie je dit ook toepassen.

En moeten (buiten MD voortrappen) buizen perse met gelijkspanning gevoed worden, bv je hoofdtelefoonversterker?
Of je zou iedere buis een eigen serieweerstand (van bv de halve waarde als van de buis in warme toestand) moeten geven om de inschakelpiekstroom drastisch te beperken.
Maar ja, je hebt dan weer een hogere spanning nodig en onnodig energieverlies.

Mvg Frank

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door huub.jak @, 02.04.2021, 11:26 (1113 dagen geleden) @ Franc

Tja en in de voortrappen GEEN ECC 40 gebruiken
hij versterkt wel veel maar is niet ruis arm
Ik vraag mij ook af Is de koptelefoon versterker
Wel stil.? is het wel te gebruiken ROBERT
het valt niet mee met buizen versterking.
huub

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 02.04.2021, 11:57 (1113 dagen geleden) @ huub.jak

Dag Huub,

Mijn hoofdtelefoonversterker is echt muisstil wat brom en ruis betreft. De ingang is voor een CD-speler en die geeft al dik 1 Volt signaal af. Doordat de twee trioden in de ECC40 in srpp configuratie staan, is de versterking van de voortrap ook niet groot (ongeveer 16 x ). De eindtrap versterkt niet (geen spanningsversterking, wel stroomversterking). Dus de gevoeligheid van de totale versterker is klein, maar meer dan genoeg voor zijn doel. De volumepot komt in gebruik meestal niet voorbij 1/3 van voluit.

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 02.04.2021, 11:50 (1113 dagen geleden) @ Franc

Dag Frank,

Ik denk niet dat het fel oplichten minder wordt na gelijkrichting en afvlakking dan wanneer je de gloeidraden rechtsreeks met ac van een wikkeling voedt. Misschien wordt het wel net iets minder omdat de elco(s) eerst moeten laden.

Of de gloeidraden in bijvoorbeeld mijn hoofdtelefoonversterker wel met dc gevoed moeten worden? Nee, ik denk dat het zonder ook wel kan (want CD ingangsniveau) maar het kan zeker geen kwaad en zo wist ik ook zeker dat er geen brom met hoofdtelefoon te horen zal zijn (en dat klopte na de bouw ook).

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Franc @, 02.04.2021, 11:56 (1113 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Dat oplichten zal in theorie misschien wat minder worden vanwege wat je zegt het opladen maar de gelijkrichter krijgt het echt giga voor zijn kiezen!
Nl de nog deels koude gloeidraden maar ook de afvlakelko(‘s).
En daar moet je wel op bedacht zijn!
Daarom ook de suggestie van een passende serieweerstand, die de piek flink vermindert.
Dan kun je nog kiezen uit gelijk of wisselspanning.
Verder lijkt me het ook beter om de gloeidraden van een gevoelige trap via een aparte voeding met extra trafo te voeden.

Mvg Frank

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door MarcelvdG @, 02.04.2021, 11:58 (1113 dagen geleden) @ Franc

Als het je puur om de inschakelpiek te doen is, kan een NTC ook helpen.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Franc @, 02.04.2021, 12:02 (1113 dagen geleden) @ MarcelvdG

Dat is ook een goede!
Maar zijn die NTC’s in elke waarde te krijgen?
En wat kunnen ze verdragen?

Mvg Frank

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door MarcelvdG @, 02.04.2021, 13:24 (1112 dagen geleden) @ Franc

Nu vraag je wel erg veel ;-)

Ik heb zelf eens een Epcos/TDK B57153S0479M0 NTC gebruikt in een schakeling met 2,7 A gloeistroom. Die NTC kan continu 3 A hebben, is in koude toestand 4,7 ohm en zakt bij 2,7 A tot 0,18 ohm. De 0,486 V spanningsval erover was van harte welkom, want de trafo gaf wat meer dan de gewenste 6,3 V af. Zie https://www.tdk-electronics.tdk.com/inf/50/db/icl_16/S153.pdf

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door soundman2 @, Wouw, 02.04.2021, 12:09 (1113 dagen geleden) @ MarcelvdG

In buizen TV's zag je bij het inschakelen de gloeidraden ook even zeer fel oplichten. Toch kwamen defecte gloeidraden maar zelden voor, veel minder dan defecte buizen, die hun werk niet goed meer deden.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 02.04.2021, 12:16 (1113 dagen geleden) @ soundman2

Ik heb die ervaring ook. Van de denk ik toch zo'n 1000 buizen (grotendeels noval, meer P dan E typen) die ik heb getest, was er maar één die een onderbroken gloeidraad had.

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Goldline @, Oranjedorp, 02.04.2021, 19:23 (1112 dagen geleden) @ soundman2

Inderdaad, deze waren volgens philips "quickstart" buizen, vooral in tv's toegepast.
vergelijk maar eens een Philips ECC82 met een ander merk tijdens het inschakelen.
Een felle lichtflits maar het blijft heel.

--
Cees PA1DBA

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 02.04.2021, 12:27 (1113 dagen geleden) @ Franc

Dag Frank,

Ik begrijp jouw punt nu. Het pleit tegen het gebruiken van een 5 V wikkeling voor het dc voeden van een E-buis, zeker als die een tamelijke grote If, dus kleine opstartweerstand heeft, omdat er dan geen/nauwelijks serieweerstand kan worden toegevoegd.

In mijn hoofdtelefoonversterker zitten wel weerstanden tussen de brugcellen en eerste elco's maar die zijn wel erg klein (0,1 en 0,05 Ohm).

Voor gevoelige voortrappen (md-element platenspeler) zou ik het nooit zo toepassen. Tot nu toe gaat dat met zo'n 12 V ac als start, dan brugcel-C-R-C, en dan een circuitje met een LM317.

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 02.04.2021, 19:04 (1112 dagen geleden) @ Franc

De SB540 die ik als voorbeeld-Schottky inzette, mag bovenop de nominale gemiddelde belasting piekstromen van 220A hebben (periodiek opladen van de elco). Ik las ergens in de thread dat een koude gloeidraad 1,2 ohm meet. De stroom tijdens het opwarmen blijft beperkt tot 5,25A. Dat is nauwelijks meer dan de 5A die de SB540 gemiddeld mag leveren. Ik denk dat zo'n Schottky ook nog wel heel blijft bij een paar buizen en anders neem je van die Schottky's in TO220 huisjes die bedoeld zijn om in een computervoeding tientallen amperes gemiddeld te leveren. Het lijkt mij dus niet nodig om een stroombegrenzingsweerstand in te zetten, en als je er wel een zou inzetten, zeker geen relatief hoogohmige. Als je ergens 0,1V in je budget overhoudt zou je die in een NTC (in warme toestand) of gewone weerstand kunnen stoppen, die orde van grootte denk ik dan. Maar ik zou het gewoon zonder proberen. En om te voorkomen dat eventueel defecte Schottky's schade aanrichten gebruik je natuurlijk wel een zekering in serie met de wikkeling.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Bredero ⌂ @, Roosdaal - Vlaanderen, 03.04.2021, 16:14 (1111 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Waarschijnlijk voor velen een primitieve oplossen maar met bepaalde transfo's met speling tussen de wikkelingen en de ijzerkern kan je een tiental wikkelingen leggen wat ook een resultaat geeft. Natuurlijk in serie met de bestaande wikkeling van 5 volt. zie foto als voorbeeld.
[image]

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 03.04.2021, 20:48 (1111 dagen geleden) @ Bredero

Goede tip. Als de zo verhoogde spanning voor "opgetilde' gloeistroom moet dienen, moeten de extra wikkelingen wel voldoende geïsoleerd zijn van de rest (wikkelingen en blikpakket). Maar met wat extra isolatie en voldoende ruimte zal dat wel lukken.

Groet,
Robert

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Bredero ⌂ @, Roosdaal - Vlaanderen, 04.04.2021, 11:03 (1111 dagen geleden) @ Robert Gribnau

Er is geen enkel gevaar voor overslag, het is geen maar een zeer lage spanning. Alleen rekening houden dat de draden goed naast elkaar liggen. De draaddikte is natuurlijk afhankelijk van de stroom die je wil/moet gebruiken. Succes.

Kun je 6,3 Vdc krijgen uit een 5 Vac tap met brugcel + elco?

door Robert Gribnau, 04.04.2021, 11:29 (1111 dagen geleden) @ Bredero

Het voltage van de verlengde wikkeling zelf is wel laag, maar ik bedoel met "opgetilde" gloeistroom dat de wikkeling met behulp van een spanningsdeler (twee weerstanden tussen B+ en massa) op een bepaald dc-voltage wordt gebracht, met als doel het spanningsverschil tussen kathode en gloeidraad lager te krijgen dan dat die zou zijn als de wikkeling aan massa zou liggen.

In bijvoorbeeld een gestabiliseerde voeding met buizen, is de spanning aan de kathode van de "pass tube" tamelijk hoog (in de regel gelijk aan B+). De gloeistroom voor die "pass tube" til ik dan met zo'n spanningsdeler op.

Groet,
Robert

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum