Zijn eindbuizen met roosterstroom nog buikbaar? (Techniek Overig)

door Piet van der Pol , Alblasserdam, 07.06.2023, 11:26 (314 dagen geleden)

Hallo Forumvrienden,

Velen van ons zullen wel eens een eindbuis vervangen hebben, vanwege te hoge roosterstroom. Als de roosterstroom boven de 1uA uit komt, kan de roosterspanning al vlug meer dan 1V gaan verschuiven. Door de hogere stroom zal dan de buis warmer worden, en zou de roosterstroom nog toe kunnen nemen. Met andere woorden, er kan een lawine effect ontstaan, waardoor einde levensduur snel in zicht komt.
Nu heb ik een aantal EL34 buizen die wat minder of wat meer roosterstroom trekken. De buis op de foto is de extreemste. Hier loopt 25 tot 50uA roosterstroom. Maar omdat dit een vroege verzie van de EL34 is, met een metalen ring rond de voet (metalrim of metalbase) is dit voor sommige liefhebbers van buizenversterkers toch een soort "must-have" buis. Hij zou duidelijk beter "klinken" dan welke EL34 dan ook. Ik heb het verschil nooit kunnen horen, maar anderen zijn overtuigd van wel. Nu gaat het mij er niet om, of dit klopt of niet. Dus daar a.u.b. verder geen discussie over.
Maar mijn vraag is alleen maar, of deze buizen elektrisch nog bruikbaar zijn in een versterker?

De standaard schakeling van een EL34 is met een roosterlekweerstand van rond de 500 kOhm. Bij 1uA roosterstroom ontstaat er dan al een verschuiving van de roosterspanning van 0,5V. Afhankelijk van de ingestelde negatieve roosterspanning, zal de anodestroom al meerdere procenten verlopen. Nu heb ik bij mijn "slechtste" EL34 eens de proef genomen, wat er met de anodestroom gebeurt, als het rooster een zeer lage roosterlekweerstand heeft (1kOhm). Ik heb de buis enkele uren op 250V/100mA getest. Het blijkt mij dan, dat de anodestroom in het geheel niet veranderd. De roosterlekstroom nam na enkele uren wel wat af. Van 50uA naar ongeveer 25uA. Dus wel een flinke daling, maar nog steeds veel te hoog voor een normale instelling met roosterlekweerstand.

Maar als ik nu deze buis toe zou passen met bijvoorbeeld een stuurtrafo, of vanuit een kathode volger, dus met een lage DC weerstand in het roostercircuit, zou de buis dan gewoon weer bruikbaar zijn? Of zou het dan toch snel mis kunnen gaan? Wie kan hier iets concreets over zeggen? Omdat de emissie van mijn lekkende buizen nog prima is, lijkt mij dit toch nuttig om te weten.

Piet