Nederlands Forum over Oude Radio's
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio's en gerelateerde zaken


Radio Kootwijk moet zichzelf na de restauratie zien te bedruipen, maar hoe?

Geschreven door Ted Mooren op 29. Mei 2006 14:51:29:

Met toestemming van de Nieuwsdienst van de Volkskrant, hieronder het gedeelte van pagina twee van de Volkskrant van 29 mei betreffende 'radio Kootwijk'.

Commentaar/suggesties ?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

de Volkskrant Maandag 29 mei 2006

Radio Kootwijk moet zichzelf na de restauratie zien te bedruipen, maar hoe?

Radio Kootwijk op de Veluwe krijgt een nieuwe bestemming. Dilemma: de kwetsbare natuur rond het complex verdraagt geen mensenmassa's, maar na de dure opknapbeurt moet er wel geld binnenkomen.
Door Anja Sligter

Desolaat cultuurpretpark

Zoals uit lege 17de-eeuwse landschappen opeens kerken opstaken, zo verrijst uit het niets 'de kathedraal' van Radio Kootwijk. Het is een magisch-realistisch tafereel waarmee de Duitse schilder Franz Radziwill - nu exposerend in het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem - op een dag als vandaag wel raad had geweten. Donkere Hollandse regenluchten, woeste leegte en een gebouw als een gestrand schip.
Deze droomwereld is op zijn allermooist, zegt boswachter Wim Huijsman van Staatsbosbeheer, als het schemerig wordt en in het hoofdgebouw licht brandt. Koorzang erbij en je hebt het perfecte begin van een thriller. Niet voor niets werd de actiethriller Mindhunters hier opgenomen.
Rijksarchitect Julius Luthmann kreeg in 1920 de opdracht een hal te bouwen voor de grote dynamo van de radiozendapparatuur voor de lange golf. De desolate zandverstuiving bij Apeldoorn leende zich goed voor een storingsvrije zender.
Luthmann mocht geen hout en ijzer gebruiken, dus werd het helemaal van beton. 'Een noviteit, voor het eerst waren zelfs dc overspanningen ervan gemaakt.'
Nu zou er een efficiënt industrieel gebouw neergezet worden, maar in die tijd werd niet gekeken op een dubbeltje meer of minder. Nederland was rijk door zijn koloniën. Bovendien moest het zendstation het wonder van de techniek prijzen en een zelfstandige radiotelegrafische verbinding met Nederlands-Indië maken. Tot dan werd gebruik gemaakt van de van 'kabels' van Engeland en kostte drie minuten bellen 28 gulden.
Dus is het ontwerp tot in de puntjes uitgewerkt en tot in het laatste detail afgewerkt. Overal komen driehoeksvormen terug: in het plafond, in trapleuningen, in de galerij boven de machinehal. De betonnen muren met een donkergroene marmerverf en het zwart-wit tegelmozaïek van de vloer zijn de enige kleuren.
Art Deco, zegt Huijsman, die zich inmiddels in de stijl heeft verdiept. Het is toegepaste kunst: een strakke geometrie, zonder overbodige versierselen en met een heldere kleurstelling. De beeldhouwer Hendrik van de Eijnde - toen gewoonweg in dienst van het rijk - versierde het gebouw overigens wel, maar in strakke vormen. Bij de ingang symboliseren twee vrouwen - een met Aziatische gelaat, de ander met Europese trekken - de verbintenis met Indië. De vrouw in het midden met de open mond staat voor de omroeper. Een adelaar verbeeldt de vlucht van het geluid.
Toen KPN in 2002 de gebouwen wilde slopen, was de overheid er op gebrand dit zeldzame product van de Nederlandse cultuurhistorie te verwerven. Het was dus niet vreemd dat het rijk er 8,1 miljoen voor neertelde. Hoewel, in het licht van de geschiedenis wel, vindt de boswachter. Staatsbosbeheer had het terrein in 1918 om niet afgestaan aan de P en T.
Hoe dan ook: in de tegenwoordige tijd gaat de restauratie nog eens het drie- of viervoudige kosten. Daarna moet het gebouw zichzelf bedruipen. Maar wat moet erin? Voor die opgave ziet een stuurgroep van rijk, provincie, Staatsbosbeheer, een stichting die geld moet verwerven, en de gemeente Apeldoorn zich nu geplaatst. Op 1 juni valt de beslissing. Iedereen beseft: het is een contradictio in terminis om de kwetsbare waarden - rust, ruimte, stilte en donkerte - te verenigen met bezoekersaantallen die geld moeten opleveren. De stuurgroep bevindt zich in een spagaat.

Nieuwe bestemming van rijksmonument leidt tot rel

Laatste nieuws van de RadioKootwijksoap: de stuurgroep die op 1 Juni beslist over de herbestemming van het rijksmonument, heeft geen verordening die door de provincie is opgesteld en werkt dus zonder juridische legitimatie.
Herman Hobert heeft tevergeefs naar de verordening gezocht. Hij is een van de kandidaten die in de race waren om Kootwijk uit te baten. Tenminste, dat dacht hij, totdat hij niets meer hoorde en op zijn brieven geen antwoord kwam.
Marco Mout heeft eenzelfde rommelig verhaal over de procedure, die volgens advocaat Heleen 's Jacob van Boot Advocaten, specialist in aanbestedingsrecht, 'gelijk, transparant en objectief' hoort te zijn. Beide afgewezen kandidaten overwegen juridische stappen.
De kwetsbare natuur rond Radio Kootwijk op de Veluwe verdraagt geen grote bezoekersaantallen en de weg ernaartoe niet veel verkeer. Wat er komt, moet dus geld opleveren zonder veel bezoek. Ondanks deze onmogelijke opgave waren er veertig ont-wikkelaars. Het plan van Felix Visser en Harry de Winter is uitverkoren.
Maar in de selectieprocedure zijn grote fouten gemaakt. Alle details zijn minutieus onderzocht door Olaf Prinsen, D66-fractielid van de gemeente Apeldoorn. 'Puur uit verbazing dat er een plan voor zoveel bezoekers uit de selectie kwam', zegt hij.
Apeldoorn, zo wordt de raad voorgehouden, heeft de beslissende stem. Zij moet immers het bestemmingsplan vaststellen. Maar Prinsen betwijfelt die machtspositie zeer. In de stukken komt hij tegen dat het master- en businessplan van Visser/De Winter is betaald door de stuurgroep. 'Dat betekent dat er al precontractuele verbintenissen zijn met het duo waar ook Apeldoorn niet zomaar meer onderuitkomt.'
De provincie, die de uitkomst van het onderzoek van Prinsen niet weerspreekt, studeert nog op de vragen die de D66-statenfractie over de procedure heeft gesteld en wil geen commentaar geven. Wel wil zij melden dat heldere selectiecriteria zijn opgesteld en dat een duidelijke gebiedsvisie
aangeeft waaraan het plan moet voldoen. Prinsen lacht om die gebiedsvisie. 'Die is na de selectie opgesteld. De winnende kandidaat kan zijn plan er gewoon inschrijven.
Al vanaf het begin is er grote twijfel over de uitverkoren ontwikkelaar, het consortium Visser en De Winter - zowel bij de politiek als de bewoners van het dorp Radio Kootwijk. De indruk bij de politiek is dat het duo, dat sinds kort is uitgebreid met internetgoeroe Eckart Wintzen, zo flexibel is als kauwgum. In het eerste plan ging het nog om een elektriciteitsmuseum (124 duizend bezoekers), in het tweede om een gameworld (350 duizend bezoekers) en aan de laatste presentatie die Felix Visser op 18 mei in de raadszaal van Apeldoorn hield, kon de raad geen touw vastknopen. Vage zinnen openbaarden een denktank van wetenschappers, kunstenaars, filosofen over wat de techniek de maatschappij oplevert (178 duizend bezoekers).
De angst is dat het bezit van het monument Kootwijk het doel is en dat het niet uitmaakt op welke manier dat doel wordt bereikt.







Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio's