Nederlands Forum over Oude Radio“s

Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio“s en gerelateerde zaken (zoals oude TV“s, versterkers, meetapparatuur). Hier kunt u discussiėren en chatten over uw hobby. Voorbeelden zijn: identificatie of datering van oude toestellen, vragen over documentatie, hulp bij reparaties en restauraties. De voertaal op dit forum is Nederlands, maar bijdragen in andere talen zijn ook welkom.

Re: storing stereoindicatie philips B5X43A /01

Geschreven door Henk Roovers om 28. Okt 2001 20:53:41:

In reactie op: Re: storing stereoindicatie philips B5X43A /01 geschreven door jelle om 28. Okt 2001 16:12:17:

>>>Hallo Henk,
>>>>Als je een stukje van het schema kunt mailen, kan ik vermoedelijk wel zeggen wat de oorzaak kan zijn. Overigens het afregelen van een decoder kan na zeer lang gebruik wel degelijk nodig zijn. Meerdere malen heb ik geconstateerd dat oude decoders nog maar een kanaalscheiding hadden van enkele dB's. Het afregelen van een decoder zonder fm stereo zendertje is geen flauwekul, in dat geval kun je nog wel de 19 en de 38KHz kringen naregelen. Een scope is eigenlijk wel het gemakkelijkst om dat te kunnen controleren.
>>>>By the way, in de latere decoders van philips zat vaak het lampje 7121D. Dat is bijna altijd stuk. Hoewel het lampje 6v, 50 mA is, kun je het alleen maar vervangen door het origineel. Een normaal achterlichtlampje van die waarde zal nauwelijks licht geven. Volgens mij ligt dat aan de manier van wikkelen van het gloeidraadje.
>>>>Ik hoor het wel, met vr. gr. H. Roovers
>>>Henk, als ik op mijn elektronica ervaring van de afgelopen jaren afga, zowel beroepmatig alsook op het hobbyvlak, dan is opvallend dat bij buizenapparaten met name elko's, teerdotten en papier condensatoren het moeten ontgelden. Vrijwel elke buizenradio en buizen TV heb ik kunnen repareren door alleen maar condensators en kleine elko's te vernieuwen. Echte storingen zoals 25 a 30 jaar geleden kom ik bij die oude radio's en TV's niet meer tegen. Hierbij denk ik dan aan buizen, weerstanden, specifieke condensatoren, germanium transistoren etc.
>>>groetjes,
>>>-=Kees=-
>>Wat heet een echte storing. Ook nu komen uitgedroogde elco's etc voor in moderne apparatuur. Ik denk daarbij aan apparaten die altijd aanstaan (of op standby) zoals voedingen van video's etc. In mijn omgeving heb ik beroeps reparateurs die nu nog aantallen onderdelen uitwisselen in een schakeling die voor hen verdacht is, en vaak met verbluffend snel resultaat. Dit gaat mij een beetje ter harte, ik vindt het persoonlijk meer voldoening geven als ik door meten en redeneren het juiste onderdeel vervang. Het feit dat dat in oude toestellen best meerdere onderdelen kunnen zijn doet daar niets aan af. Ik zie dus niet zo'n groot verschil tussen het benaderen van een fout in een oud of een nieuw toestel. Ook in de huidige SMD technologie komen fouten voor als vroeger. Een haarscheurtje in een dergelijke component is vergelijkbaar met een uitgedroogde condensator, terwijl een lek in bijv. een SMD condensator zeker niet tot de utopien behoort (Gemeten weerstand soms <10 K ohm)
>>Vandaar dat ik met een schema wellicht kan verklaren waarom jouw stereoindicatie het niet doet, terwijl de decoder kennelijk wel werkt. In het typenummer wat jij opgeeft, komt bij de buizenopsomming geen 7121D voor, wel twee schaalverlichtings lampjes en verder een aantal transistors, die dan vermoedelijk in de decoder zitten. Ik ben benieuwd hoe de stereoindicatie werkt, omdat op dit toestel ook geen afstemoog zit met een extra sectie voor stereo (Een of andere EMM86)
>>Met vr. gr. H. Roovers
>Dit toestel de biampli plano mod b5x43a /01 heeft wel degelijk een 7121d gloeilampje voor de stereo-indicatie.
>Hij bezit dus een stereo-decoder met driemaal de ac 126 transistor.
>Het printje wat het lampje aanstuurt(een zgn flipflop schakeling) werkt wel.
>Dit heb ik getest door een 1,5 volt batterijtje op de ingang te zetten.
>De fout is echter dat er geen stuurspanning vanaf de decoder naar het printje gaat.
>Bedrading is nagesoldeert voor alle zekerheid en nagemeten.
>Kanaalscheiding is aanwezig, maar wel heb ik het idee dat deze vroeger beter was.
>Schema zal ik nog even proberen te scannen en dan stuur ik deze per e-mail op.
>Groeten.
>Jelle.
Beste Jelle


het lijkt er op dat inderdaad het geregenereerde 38 KHz signaal te klein is. Zoals je al zei, beschik je niet over een oscilloscope. Toch kun je met een eenvoudige universeelmeter (liefst zo'n modern exemplaar met Ri >10M ohm) nog een hoop meten aan de decoder. Als de meter in staat is om wisselspanningen tot ca 40 KHz te meten dan heb je nog meer geluk. (zie de manual van de meter.

De spanningen in de decoder zijn opgegeven bij ontvangst van een mono zender signaal. Dat is te zien aan de spanning over het stereolampje in het schema, 0 volt.


Ongeacht de toestand van de condensatoren, uitgedroogd of niet, moeten de spanningen in het schema kloppen. Wijken ze meer dan 10% af, dan moet eerst de oorzaak worden onderzocht. De oorzaak moet gezocht worden in een lekkende elko en soms een transistor. De trappen zijn voor DC niet met elkaar gekoppeld, dus je kunt iedere deelschakeling apart onderzoeken. Sluit nu de voltmeter (gelijkspanningsbereik) aan op de - van C301 of de anode van GR8 van de lampschakelprint (monostabiele multivibrator!) en het chassis.. De meter zal in het geval van een mono antenne signaal niet uitslaan. Zoek nu een zender op die zeker in stereo uitzend. (Kontroleer eventueel met een andere ontvanger). Op het meetpunt moet nu een negatieve spanning ontstaan. Als deze spanning groter dan ca -2,5 tot -3 volt wordt en de potmeter R302 max, moet het printje de lamp inschakelen. Dit is waarschijnlijk niet het geval. Laat de potmeter inde oude stand.


De schakelprint wordt gevoed uit het gloeidraad circuit, 6 volt wisselspanning. Op elco C302 moet ca -7,8 volt staan. het is ook interessant om over deze elco de voltmeter in de AC stand aan te sluiten. Je meet dan de rimpel en indirect de kwaliteit van de elco. De rimpelspanning moet klein zijn (<0,5 volt)

Zonder te solderen kunnen we nu uitzoeken of de versterking van de transistortrappen voldoende is en of dat aan de elko's ligt. Laat de voltmeter aangesloten en sluit parallel aan C204 een elco van 10uF aan. Was de elco slecht, dan zal de versterking toenemen en dat kun je zien aan de voltmeter, die een grotere negatieve spanning aanwijst. Hetzelfde geldt voor de volgende trap, na de frequentieverdubbelaar rond TS2. Om de diodes in de stereomatrix te laten schakelen is een behoorlijk signaal nodig. Dit signaal is ook beschikbaar voor het schakelprintje. Onder normale condities verwacht ik dat de negetieve spanning -4 a -5 volt of meer moet zijn. (Amplitude van het 38KHz signaal 10 volt tt). Levertdit resultaat op dan kun je verder niet zoveel meer zonder stereozendertje. Je kunt weliswaar kijken of de kringen nog optimaal staan maar dat is niet voldoende. Voor een goede kanaalscheiding is ook de juiste fase van het 38KHz signaal van belang. Met een dergelijk zendertje kun je eenvoudig signaal op links of rechts zetten en met een voltmeter de maximale scheiding instellen. Advies: zonder meetinstrument, laten staan. Kun je een scoop bemachtigen, dan kun je op de collectors van de transistoren precies zien wat er mis gaat.

Dit verhaal is natuurlijk niet volledig, maar ik hoop dat je ermee verder kunt


Met vr. gr. Henk Rooverssmile






Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio“s