Re: SHELL LAK


[ Nederlands Forum over Oude Radio´s ]


Geschreven door Martin Hofstede om 27. Mei 2000 01:20:22:

In reactie op: SHELL LAK geschreven door Hans Roemen om 26. Mei 2000 15:45:24:

>Bij het opruimen van mijn vaders garage heb ik een aantal doosjes met diverse staafjes shell lak gevonden.

Hoi Hans,

Wat je in de garage gevonden hebt zijn volgens mij “harde wasstaafjes” en is zeker geen schellak. Het werd (wordt?) gebruikt om kleine beschadigingen in antieke meubels te herstellen. Je moet hierbij denken aan houtworm gaatjes, scheurtjes of kleine butsen. Alhoewel ik het nog nooit gezien of gevoeld heb, behoort een afgesneden stukje in je handen (lichaamswarmte) tot een kneedbaar geheel gevormd te kunnen worden en moet je het met een spateltje op de beschadiging aanbrengen, vervolgens de restanten verwijderen, beschadiging weer glad maken en nieuwe boenwas of lak erover. Ik kan eventueel wel een fotootje inscannen waarop dit soort staafjes te afgebeeld zijn.

Schellak kent maar twee verschijningsvormen ofwel lak dan wel vlokken. De vlokken moeten worden opgelost in alcohol en vormen zamen dan een lak die echter maar kort houdbaar is. Dit wordt gebruikt voor het “politoeren” wat hout een zeer diepe glans geeft. De lak wordt opgebracht in meerdere lagen (4-12) waarbij steeds de verhouding schellak/alcohol moet worden gewijzigd. Het is zeer specialistisch en tijdrovend werk maar was wel zeer populair bij meubels uit de 20’er en 30’er jaren.

De lak is helaas erg kwetsbaar en zeer gevoelig voor water (witte vlekken) en welke radio verzamelaar kent niet de “moedervlekken” op hun oude radio’s. Met “moedervlekken” bedoel ik de witte ronde kringen op de radio die aangeven waar ooit een bloemenvaasje heeft gestaan. Door uitdroging en veroudering scheurt de lak in kleine stukjes die je nog het best kunt vergelijken met een stukgeslagen autoruit en laten na verloop van tijd de stukjes los. Ook dit zal de radio verzamelaar niet onbekend in de oren klinken.

Als je naar een schilder-speciaalzaak gaat, kijk dan niet vreemd op als men je aankijkt als “iemand van een andere planeet” als je om schellak vraagt. Een zeer ruim gepensioneerde ex-eigenaar van een speciaalzaak kende het nog van zijn opleiding, maar had het nog nooit in zijn zaak verkocht! Het moet er nog zijn, maar bij bouwmarkten en schilder-speciaalzaken zul je echt vergeefs aankloppen, je moet het waarschijnlijk in de antiek restauratie zoeken. Vergeet dan vooral niet je portemonnee mee te nemen :-)

Wat mij het meest verbaast is dat het politoeren bij radio’s/tv’s nog tot in de jaren 60 is doorgegaan terwijl het bij meubels al tientallen jaren niet meer werd toegepast. Of gebruikte men in die tijd al andere modernere synthetische middelen om hetzelfde resultaat te bereiken? De luxere toestellen 45-60 lijken gepolitoerd te zijn en hebben ook dezelfde typische kenmerken, (autoglas en moedervlekken) maar waren ze dit ook echt?

Mijn informatie is niet gebaseerd op enige opleiding of ervaring, maar dit heb ik ook maar opgezocht in boeken of het internet. Als je wat wilt meer wilt weten over schellak/politoeren zoek dan eens op het internet naar “french polish”. Nederlandstalig heb ik hierover maar weinig informatie kunnen vinden.

Martin.






Reacties / Answers:



[ Nederlands Forum over Oude Radio´s ]